Σίγουρα όλοι θα θυμάστε (πολλοί από εσάς παρά τη θέλησή σας, φοβάμαι) το περιβόητο meat dress που φόρεσε η Lady Gaga(ούγκαγκα) στα βραβεία VMA του MTV. Λίγοι, όμως, από εσάς θα γνωρίζουν ποιος είναι ο ηθικός αυτουργός του όλου εγχειρήματος. Πρόκειται για τον Nicola Formichetti, τον ιταλο-ιαπωνικής καταγωγής σχεδιαστή μόδας που σήμερα είναι και creative director του οίκου μόδας Thierry Mugler, ο οποίος μετά την απoχώρηση του ομώνυμου σχεδιαστή μετονομάστηκε σε MUGLER. Ο Formichetti γνωρίστηκε με την Gaga το 2008 και έκτοτε είναι ο στυλίστας της. Μεταξύ πολλών άλλων σουρεαλιστικών έως και ημι-παρανοϊκών εμφανίσεων είχε και την ιδέα για το φόρεμα από ωμό κρέας με το οποίο εμφανίστηκε επί σκηνής η Lady Gaga στα VMAs του 2010.(Για την ιστορία, ο Formichetti, ωστόσο, έκανε μόνο το styling στη συγκεκριμένη εμφάνιση. Το φόρεμα το σχεδίασε ο Franc Fernandez, ο οποίος δήλωσε ότι χρησιμοποίησε "100% αληθινό, ολόφρεσκο κρέας από τον χασάπη της γειτονιάς του". Eδώ μπορείτε να διαβάσετε μία συνέντευξή του, με την οποία θα σ
ας λυθούν όλες οι απορίες για τη δημιουργία του φορέματος, του τύπου πόσα κιλά ζύγιζε το φόρεμα, τι είδους κρέας χρησιμοποιήθηκε, πώς στερεώθηκε επάνω στη μικροκαμωμένη ποπ σταρ κλπ.)
Φέτος, το γκέι περιοδικό OUT συμπεριέλαβε τον Formichetti στo τεύχος με τη λίστα με τους 100 πιο influential gays του 2011. Eκείνος επέλεξε να φωτογραφηθεί κρατώντας δύο μεγάλα αρνίσια (θαρρώ) μπούτια από το κότσι. O Formichetti, στη συνέντευξη του για το περιοδικό OUT δήλωσε ότι ήταν η πρώτη φορά που του ζητήθηκε να ξαναδημιουργήσει κάτι με κρέας μετά το meat dress, αλλά ότι σε κάθε περίπτωση βρίσκει παρωχημένη τη χρήση υφασμάτων για τη δημιουργία ρούχων και ότι τελευταία πειραματίζεται με τη χρήση τροφίμων, αλλά και άλλων ανστισυμβατικών υλικών για ενδυματολογικούς σκοπούς με την εταιρεία του Unicl
o στην Ιαπωνία. (Την υπόλοιπη συνέντευξη και τη φωτογράφιση του Formichetti για το OUT μπορείτε να δείτε εδώ.)
Η φωτογράφιση ήταν φόρος τιμής στη Lady Gaga, τη γυναίκα που τον έβαλε στον παγκόσμιο χάρτη της μόδας, πράγματι, αλλά ταυτόχρονα και σε έναν πολύ σπουδαίο καλλιτέχνη: τον Francis Bacon και το έργο του "Figure with meat", του 1954 (δεξιά). Το έργο αυτό αποτελούσε εικαστική αναφορά τόσο στο διάσημο πίνακα-σταθμό στην ιστορία της τέχνης του Rembrandt με το σφαγμένο βόδι, όσο και στο πορτρέτο του πάπα Ινοκέντιου του Ντιέγκο Βελάσκεθ.
Στη συνέχεια, βέβαια, ο φωτογράφος John Deakin απαθανάτισε τον Βρετανό ζωγράφο
σε αυτήν εδώ την πόζα με τον (διασκεδαστικό, θα έλεγα) τίτλο "Bacon with Meat", το 1964 (αριστερά), την οποία, ουσιαστικά ξεπατήκωσε ο Formichetti για τη δική του φωτογράφιση. Για την ιστορία και πάλι, ο Deakin ήταν ένας καλλιτέχνης που κατά κύριο λόγο φωτογράφιζε τον Bacon και την παρέα του, αλλά είχε μάλλον κόμπλεξ κατωτερότητας και θεωρούσε ότι τα έργα του δεν είχαν καλλιτεχνική αξία. Ωστόσο, φαίνεται ότι ο Bacon πίστευε πολύ στο ταλέντο του, δεδομένου ότι βάσισε αρκετούς πίνακές του σε φωτογραφικά έργα που του ετοίμαζε ο Deakin κατόπιν παραγγελίας.
Αλλά για πάμε αρκετά πιο πίσω και θα δούμε ότι το
κεφάλαιο "σφαχτά" στην τέχνη ξεκινάει πολύ πιο πριν. Ο Φλαμανδός Joachim Beuckelaer, τo 1564, ζωγραφίζει ένα σφαγμένο γουρούνι. Oι ιστορικοί τέχνης πιστεύουν ότι ο πίνακας έχει θρησκευτική σημασία και πρόκειται για μια αλληγορία της σταύρωσης, πεποίθηση η οποία ενισχύεται και από τη λεπτομέρεια των ανθρώπων που φέρνουν κρασί από το κελάρι, στο βάθος του πίνακα.
Το 1640 περίπου, ο Isaac van Ostade ζωγραφίζει το "Das gespaltete Schwein", (άλλο γουρούνι πάλι), ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το 1657, ο Rembrandt δημιουργεί τον περίφημο πίνακά του με το σφαγμένο βόδι (δεξιά).
Και η κρεατολαγνεία δεν σταματά εκεί. Ακολουθεί ο Γερμανός Lovis Corinth με το "Le boeuf abattu à l’abattoir", το 1905 (κάτω αριστερά), και ο εβραϊκής καταγωγής εξπρεσιονιστής ζωγράφος Chaim Soutine από τη Λευκορωσία με το -ανατριχιαστικά ανθρωπόμορφο, θα έλεγα- "Boeuf ecorche", το 1925 (κάτω δεξιά). (Παρεμπιπτόντως, ο Soutine ζωγράφισε μια σειρά δέκα πινάκων με το συγκεκριμένο θέμα, ένας εκ των οποίων πουλήθηκε το 2006 σε δημοπρασία του οίκου Christie's για 7,8 εκατομμύρια λίρες σε έναν ανώνυμο ιδιώτη. Δεν τα λες και λίγα...) Ένα ενδιαφέρον trivia είναι επίσης ότι όταν ο Soutine κουβάλησε το κουφάρι του βοδιού στο ατελιέ του για να το ζωγραφίσει, οι γείτονές του σκανδαλίστηκαν και, με το πρόσχημα της ανυπόφορης δυσωδίας, κάλεσαν την αστυνομία. Εν συνεχεία, ο Soutine έκανε κήρυγμα στους αστυνομικούς για το κατά πόσον η σημαντικότητα της τέχνης υπερβαίνει κατά πολύ αυτή των κανόνων υγιεινής.
M' αυτά και μ' αυτά πλησιάζουμε χρονολογικά και πάλι στον Bacon, ο οποίος πριν το βόδι του 1954 είχε ξανακαταπιαστεί με βόδια το 1946, σε αυτόν εδώ τον πίνακα (κάτω αριστερά). Έναν χρόνο μετά, o Εβραίος Marc Chagall πρέπει να ζήλεψε κάτι από τη δόξα όλων των προαναφερόμενων, αφού τοποθετεί δίπλα σε μία από τις περίφημες ιπτάμενες φιγούρες του ένα κρεμάμενο βόδι (κάτω δεξιά).
Aλλά τα βάσανα των τετράποδων δεν τελειώνουμε εδώ. Τη δεκαετία του '60, o Aυστριακός καλλιτέχνης Hermann Nitsch της ομάδας των Vienna Aktionists ξεκινά μια σειρά από σπλάτερ εγκαταστάσεις και τελετουργικού χαρακτήρα performances, μία εκ των οποίων περιλαμβάνει ένα εσταυρωμένο και ξεκοιλιασμένο αρνί, του οποίου τα έντερα είναι τοποθετημένα ακριβώς μπροστά του, επάνω σε ένα τραπέζι.
Eίκοσι χρόνια μετά, ο Βρετανός John LeKay, εμπνευσμένος κι αυτός με τη σειρά του από τα έργα του Rembrandt και του Bacon δημιουργεί μια σειρά με κρεατικά, από τα οποία ίσως το γνωστότερο είναι το "This is my body, this is my blood", μια εγκατάσταση που αποτελείται από ένα αρνί σταυρωμένο πάνω σε μια επιφάνεια κοντραπλακέ.
Για την ιστορία και πάλι, ο LeKay, στις αρχές της δεκαετίας του '90 άρχισε να κατασκευάζει κρανία από κρύσταλλο και στη συνέχεια κατηγόρησε τον (κατά πολύ διασημότερό του) Damien Hirst ότι του έκλεψε την ιδέα όταν αντίκρισε το περιβόητο κρανίο του Hirst με τα διαμάντια (προς αποφυγή παρεξηγήσεων, το έργο του Hirst είχε διαμάντια btw, όχι το κρανίο του ίδιου, λολ). Ωστόσο εγώ δεν μπορώ να μην παρατηρήσω και μία ύποπτη ομοιότητα του έργου του LeKay με αυτό του Nitsch, ακριβώς από πάνω. Τυχαίο; (Παρεμπιπτόντως, αυτή την περίοδο και για λίγες μέρες ακόμη, μπορείτε να δείτε την πολύ ενδιαφέρουσα ατομική έκθεση του Damien Hirst με τίτλο "New Religion" στο Μουσείο Μπενάκη. Για πληροφορίες δείτε εδώ.)
Και ενώ, λοιπόν, έχουμε διατρέξει κάμποσους αιώνες καλλιτεχνικής δημιουργίας εμπνευσμένης από σφαγμένα γουρούνια, αρνιά και βόδια, η υπόθεση δεν σταματά
εδώ. Η Παλαιστίνια καλλιτέχνιδα Mona Hatoum, το 1998, κρέμασε και φωτογράφισε δύο σφαγμένα βόδια στην είσοδο ενός καταστήματος (αριστερά). H Hatoum έχει κατά καιρούς καταπιαστεί με τη θνητότητα και το εύθραυστο του -ανθρώπινου και μη- σώματος και στα έργα της χρησιμοποιεί συχνά "θραύσματά" του: μαλλιά, ιστό, όργανα, κουφάρια ζώων κλπ.
Παράλληλα, σε ένα παρόμοιο πλαίσιο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το έργο της Βρετανίδας Jenny Saville, της γενιάς των Young British Artists. Η Saville (που πολ
λοί μπορεί να τη γνωρίζετε από τα εξώφυλλα που έχει κάνει για δύο άλμπουμ των Manic Street Preachers) έχει ασχοληθεί στη ζωγραφική της κυρίως με θύματα κακοποιήσεων, σωματικές παραμορφώσεις και transgender ασθενείς, αλλά ένα αρκετά γνωστό (και πολύ δυνατό) έργο της είναι και ο πίνακας "Torso" του 2004 (δεξιά).
ας λυθούν όλες οι απορίες για τη δημιουργία του φορέματος, του τύπου πόσα κιλά ζύγιζε το φόρεμα, τι είδους κρέας χρησιμοποιήθηκε, πώς στερεώθηκε επάνω στη μικροκαμωμένη ποπ σταρ κλπ.) Φέτος, το γκέι περιοδικό OUT συμπεριέλαβε τον Formichetti στo τεύχος με τη λίστα με τους 100 πιο influential gays του 2011. Eκείνος επέλεξε να φωτογραφηθεί κρατώντας δύο μεγάλα αρνίσια (θαρρώ) μπούτια από το κότσι. O Formichetti, στη συνέντευξη του για το περιοδικό OUT δήλωσε ότι ήταν η πρώτη φορά που του ζητήθηκε να ξαναδημιουργήσει κάτι με κρέας μετά το meat dress, αλλά ότι σε κάθε περίπτωση βρίσκει παρωχημένη τη χρήση υφασμάτων για τη δημιουργία ρούχων και ότι τελευταία πειραματίζεται με τη χρήση τροφίμων, αλλά και άλλων ανστισυμβατικών υλικών για ενδυματολογικούς σκοπούς με την εταιρεία του Unicl
o στην Ιαπωνία. (Την υπόλοιπη συνέντευξη και τη φωτογράφιση του Formichetti για το OUT μπορείτε να δείτε εδώ.)Η φωτογράφιση ήταν φόρος τιμής στη Lady Gaga, τη γυναίκα που τον έβαλε στον παγκόσμιο χάρτη της μόδας, πράγματι, αλλά ταυτόχρονα και σε έναν πολύ σπουδαίο καλλιτέχνη: τον Francis Bacon και το έργο του "Figure with meat", του 1954 (δεξιά). Το έργο αυτό αποτελούσε εικαστική αναφορά τόσο στο διάσημο πίνακα-σταθμό στην ιστορία της τέχνης του Rembrandt με το σφαγμένο βόδι, όσο και στο πορτρέτο του πάπα Ινοκέντιου του Ντιέγκο Βελάσκεθ.
Στη συνέχεια, βέβαια, ο φωτογράφος John Deakin απαθανάτισε τον Βρετανό ζωγράφο
σε αυτήν εδώ την πόζα με τον (διασκεδαστικό, θα έλεγα) τίτλο "Bacon with Meat", το 1964 (αριστερά), την οποία, ουσιαστικά ξεπατήκωσε ο Formichetti για τη δική του φωτογράφιση. Για την ιστορία και πάλι, ο Deakin ήταν ένας καλλιτέχνης που κατά κύριο λόγο φωτογράφιζε τον Bacon και την παρέα του, αλλά είχε μάλλον κόμπλεξ κατωτερότητας και θεωρούσε ότι τα έργα του δεν είχαν καλλιτεχνική αξία. Ωστόσο, φαίνεται ότι ο Bacon πίστευε πολύ στο ταλέντο του, δεδομένου ότι βάσισε αρκετούς πίνακές του σε φωτογραφικά έργα που του ετοίμαζε ο Deakin κατόπιν παραγγελίας.Αλλά για πάμε αρκετά πιο πίσω και θα δούμε ότι το
κεφάλαιο "σφαχτά" στην τέχνη ξεκινάει πολύ πιο πριν. Ο Φλαμανδός Joachim Beuckelaer, τo 1564, ζωγραφίζει ένα σφαγμένο γουρούνι. Oι ιστορικοί τέχνης πιστεύουν ότι ο πίνακας έχει θρησκευτική σημασία και πρόκειται για μια αλληγορία της σταύρωσης, πεποίθηση η οποία ενισχύεται και από τη λεπτομέρεια των ανθρώπων που φέρνουν κρασί από το κελάρι, στο βάθος του πίνακα.Το 1640 περίπου, ο Isaac van Ostade ζωγραφίζει το "Das gespaltete Schwein", (άλλο γουρούνι πάλι), ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το 1657, ο Rembrandt δημιουργεί τον περίφημο πίνακά του με το σφαγμένο βόδι (δεξιά).
Και η κρεατολαγνεία δεν σταματά εκεί. Ακολουθεί ο Γερμανός Lovis Corinth με το "Le boeuf abattu à l’abattoir", το 1905 (κάτω αριστερά), και ο εβραϊκής καταγωγής εξπρεσιονιστής ζωγράφος Chaim Soutine από τη Λευκορωσία με το -ανατριχιαστικά ανθρωπόμορφο, θα έλεγα- "Boeuf ecorche", το 1925 (κάτω δεξιά). (Παρεμπιπτόντως, ο Soutine ζωγράφισε μια σειρά δέκα πινάκων με το συγκεκριμένο θέμα, ένας εκ των οποίων πουλήθηκε το 2006 σε δημοπρασία του οίκου Christie's για 7,8 εκατομμύρια λίρες σε έναν ανώνυμο ιδιώτη. Δεν τα λες και λίγα...) Ένα ενδιαφέρον trivia είναι επίσης ότι όταν ο Soutine κουβάλησε το κουφάρι του βοδιού στο ατελιέ του για να το ζωγραφίσει, οι γείτονές του σκανδαλίστηκαν και, με το πρόσχημα της ανυπόφορης δυσωδίας, κάλεσαν την αστυνομία. Εν συνεχεία, ο Soutine έκανε κήρυγμα στους αστυνομικούς για το κατά πόσον η σημαντικότητα της τέχνης υπερβαίνει κατά πολύ αυτή των κανόνων υγιεινής.
M' αυτά και μ' αυτά πλησιάζουμε χρονολογικά και πάλι στον Bacon, ο οποίος πριν το βόδι του 1954 είχε ξανακαταπιαστεί με βόδια το 1946, σε αυτόν εδώ τον πίνακα (κάτω αριστερά). Έναν χρόνο μετά, o Εβραίος Marc Chagall πρέπει να ζήλεψε κάτι από τη δόξα όλων των προαναφερόμενων, αφού τοποθετεί δίπλα σε μία από τις περίφημες ιπτάμενες φιγούρες του ένα κρεμάμενο βόδι (κάτω δεξιά).
Aλλά τα βάσανα των τετράποδων δεν τελειώνουμε εδώ. Τη δεκαετία του '60, o Aυστριακός καλλιτέχνης Hermann Nitsch της ομάδας των Vienna Aktionists ξεκινά μια σειρά από σπλάτερ εγκαταστάσεις και τελετουργικού χαρακτήρα performances, μία εκ των οποίων περιλαμβάνει ένα εσταυρωμένο και ξεκοιλιασμένο αρνί, του οποίου τα έντερα είναι τοποθετημένα ακριβώς μπροστά του, επάνω σε ένα τραπέζι.
Eίκοσι χρόνια μετά, ο Βρετανός John LeKay, εμπνευσμένος κι αυτός με τη σειρά του από τα έργα του Rembrandt και του Bacon δημιουργεί μια σειρά με κρεατικά, από τα οποία ίσως το γνωστότερο είναι το "This is my body, this is my blood", μια εγκατάσταση που αποτελείται από ένα αρνί σταυρωμένο πάνω σε μια επιφάνεια κοντραπλακέ.
Για την ιστορία και πάλι, ο LeKay, στις αρχές της δεκαετίας του '90 άρχισε να κατασκευάζει κρανία από κρύσταλλο και στη συνέχεια κατηγόρησε τον (κατά πολύ διασημότερό του) Damien Hirst ότι του έκλεψε την ιδέα όταν αντίκρισε το περιβόητο κρανίο του Hirst με τα διαμάντια (προς αποφυγή παρεξηγήσεων, το έργο του Hirst είχε διαμάντια btw, όχι το κρανίο του ίδιου, λολ). Ωστόσο εγώ δεν μπορώ να μην παρατηρήσω και μία ύποπτη ομοιότητα του έργου του LeKay με αυτό του Nitsch, ακριβώς από πάνω. Τυχαίο; (Παρεμπιπτόντως, αυτή την περίοδο και για λίγες μέρες ακόμη, μπορείτε να δείτε την πολύ ενδιαφέρουσα ατομική έκθεση του Damien Hirst με τίτλο "New Religion" στο Μουσείο Μπενάκη. Για πληροφορίες δείτε εδώ.)
Και ενώ, λοιπόν, έχουμε διατρέξει κάμποσους αιώνες καλλιτεχνικής δημιουργίας εμπνευσμένης από σφαγμένα γουρούνια, αρνιά και βόδια, η υπόθεση δεν σταματά
εδώ. Η Παλαιστίνια καλλιτέχνιδα Mona Hatoum, το 1998, κρέμασε και φωτογράφισε δύο σφαγμένα βόδια στην είσοδο ενός καταστήματος (αριστερά). H Hatoum έχει κατά καιρούς καταπιαστεί με τη θνητότητα και το εύθραυστο του -ανθρώπινου και μη- σώματος και στα έργα της χρησιμοποιεί συχνά "θραύσματά" του: μαλλιά, ιστό, όργανα, κουφάρια ζώων κλπ. Παράλληλα, σε ένα παρόμοιο πλαίσιο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το έργο της Βρετανίδας Jenny Saville, της γενιάς των Young British Artists. Η Saville (που πολ
λοί μπορεί να τη γνωρίζετε από τα εξώφυλλα που έχει κάνει για δύο άλμπουμ των Manic Street Preachers) έχει ασχοληθεί στη ζωγραφική της κυρίως με θύματα κακοποιήσεων, σωματικές παραμορφώσεις και transgender ασθενείς, αλλά ένα αρκετά γνωστό (και πολύ δυνατό) έργο της είναι και ο πίνακας "Torso" του 2004 (δεξιά). Με λίγα λόγια, όπως καταλάβατε, ο κλέψας του κλέψαντος πάει το θέμα με τα σφάγια στην τέχνη και δεν ξέρω κατά πόσον ο όρος "αναφορά στον τάδε" δικαιολογεί την κατά καιρούς ξεδιάντροπη κλοπή του πνευματικού έργου ενός άλλου καλλιτέχνη. Βέβαια το θέμα μας δεν είναι αυτό και εντωμεταξύ, είμαι σίγουρη ότι υπάρχουν και πολλές παραλείψεις σε τούτο εδώ το άρθρο. Ωστόσο, επειδή υποψιάζομαι ότι η συγκεκριμένη θεματολογία κάθε άλλο παρά σας άνοιξε την όρεξη για μπάρμπεκιου, είπα να κλείσω με κάτι λίγο πιο διασκεδαστικό.
Διότι το φόρεμα της διάσημης ποπ σταρ το είδατε πολλοί...
Το τσαντάκι-φάκελο, όμως, που το συνόδευε, ΤΟ ΕΧΕΤΕ ΠΡΟΣΕΞΕΙ ΠΑΡΑΚΑΛΩ;;;;;
(Στη φωτό αριστερά, η Gaga με τον Formichetti.)
Διότι το φόρεμα της διάσημης ποπ σταρ το είδατε πολλοί...
Το τσαντάκι-φάκελο, όμως, που το συνόδευε, ΤΟ ΕΧΕΤΕ ΠΡΟΣΕΞΕΙ ΠΑΡΑΚΑΛΩ;;;;;
(Στη φωτό αριστερά, η Gaga με τον Formichetti.)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου