Παρασκευή 10 Ιουνίου 2011

Εικαστική γαστρονομία #2: René Magritte

Κι εκεί που έσπαγα το κεφάλι μου τόσες μέρες για το ποιο θα ήταν το πρώτο έργο τέχνης εμπνευσμένο από τον κόσμο της γαστρονομίας που θα έπρεπε να σας παρουσιάσω, μου ήρθε η τέλεια ιδέα.


Ο René Magritte (1898-1967), ο σπουδαίος αυτός Βέλγος σουρεαλιστής (που προσωπικά τον θεωρώ ανώτερο από τον Dali, εντάξει, λιθοβολήστε με, μια γνώμη είπα) είχε αφενός ένα φετίχ με τα μήλα και αφετέρου εμμονή με τις πάσης φύσεως σουρεαλιστικές εικαστικές σπαζοκεφαλιές και οφθαλμαπάτες χωρίς σαφές νόημα. Ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στο καλλιτεχνικό του έργο ήταν η απεικόνιση τετριμμένων, καθημερινών αντικειμένων με τυποποιημένο, κωδικοποιημένο τρόπο.
Ένα από τα πιο διάσημα έργα του είναι το "Ceci n' est pas une pomme" (1964), ένας πίνακας που απεικονίζει ένα μήλο και φέρει την ομότιτλη επιγραφή, η οποία σημαίνει, "Αυτό εδώ δεν είναι ένα μήλο". Η εξήγηση είναι απλή: ο καλλιτέχνης ήθελε απλώς να δηλώσει ότι αυτό που έχει ζωγραφίσει δεν είναι ένα πραγματικό μήλο, αλλά η δισδιάστατη απεικόνισή του. Εν ολίγοις, το έργο τέχνης δεν μπορεί να αντικαταστήσει το πραγματικό αντικείμενο, όσο πιστή και ρεαλιστική και αν είναι η ζωγραφική του αναπαράσταση...

Which was exactly
my point. Το έργο τέχνης που αναπαριστά ένα φρούτο, ένα γλύκισμα, ακόμα κι ένα ολόκληρο, πλουσιοπάροχο γεύμα, είτε έχει αποδοθεί ρεαλιστικά κι αποτελεί πιστό αντίγραφο του αληθινού αντικειμένου, είτε έχει αποδοθεί ελεύθερα και αφαιρετικά, στόχος του είναι να φέρει συνειρμικά στο μυαλό το πραγματικό αντικείμενο κι έτσι μπορεί πράγματι να γίνει επιθυμητό, έως και λαχταριστό για τον θεατή του έργου. Δεν παύει, όμως, να είναι ένα αντίγραφο.
Τι προσπαθώ να πω; Εμπνευστείτε από τα έργα τέχνης και κυνηγήστε την πραγματική απόλαυση, αυτή του ουρανίσκου, που δεν αντικαθίσταται από τίποτα άλλο, η ρημάδα!

Το μήλο (της έριδος), σταδιακά, έλαβε μνημειώδεις διαστάσεις στο έργο του Magritte. Το χρησιμοποίησε σε πάρα πολλούς πίνακές του, τις περισσότερες φορές πράσινο, άλλοτε να αιωρείται στον ουρανό σαν μικρός πλανήτης, άλλοτε να καλύπτει το πρόσωπο ενός άντρα με καπέλο/alter ego του ίδιου του καλλιτέχνη (άλλο επαναλαμβανόμενο μοτίβο στο έργο του αυτό), άλλοτε να γίνεται ένα γλυπτό από πέτρα σμιλευμένο κατευθείαν πάνω σε έναν βράχο και άλλοτε να αποκτά γιγάντιες διαστάσεις και να γεμίζει ασφυκτικά ένα ολόκληρο δωμάτιο.
























Η χρήση του είναι, φυσικά, πάντοτε συμβολική, ωστόσο ποτέ δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρη. Πάντοτε μπορούν να δοθούν ατέλειωτες ερμηνείες, πράγμα που είναι, τελικά, και η γοητεία του σουρεαλισμού. Το ίδιο, όμως, δεν ισχύει και για τη γαστρονομία; Ένα συστατικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί με εκατομμύρια τρόπους, σε συνδυασμό με εκατομμύρια άλλα συστατικά, για τη δημιουργία ανεξάντλητων συνταγών, που σε κάθε ουρανίσκο θα δημιουργήσουν και διαφορετικές εντυπώσεις...

3 σχόλια:

  1. Αγαπητο "food for thought" γι αλλη μια φορα μ' εκπλησσεις ευχαριστα - αυτη την φορα ομως - οχι, περι "φαγητου", αλλα περι αποψης οτι σ' αρεσει περισσοτερο ο René Magritte απο τον Salvador - επιτελους βρηκα μια ταυτιζομενη αποψη :)
    p.s: Σε περιπτωση που εχω καταλαβει καλα - το ενδιαφερον σου για τα εικαστικα κ δη τον σουρεαλισμο - με ολο το θαρρος σου προτεινω να check/-αρεις καποιους "προδρομους" (?) - ειδικος δεν ειμαι - του συγκεκριμενου ρευματος που 'καναν "τρελες" επι μουσαμα ;)
    Kοιτα τους Hieronymus Bosch κ Pieter Bruegel the Elder, εαν κ πιθανολογω πως το πιθανοτερο ειναι να τους ξερεις ;) Alex

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Dear Alex, και τους ξέρω και τους αγαπώ αμφότερους! Εχω μάλιστα και ιδέες για έργα και των δύο, για επόμενα ποστ! (Δεν αποκαλύπτω τι, για να μη χαλάσω την έκπληξη!) Πάντως, οι ιδέες είναι πάντα δεκτές, κι αφού σ' αρέσουν τα εικαστικά, πρότεινέ μου και πίνακες!
    Όσο για τον Μαγκρίτ, πολύ χαίρομαι που συμφωνείς! :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. To πιθανολογουσα "βαρεως" οτι τους ηξερες κ βγηκα αληθινος, ειδες ? Πολυ χαιρομαι που εχεις ιδεες για εργα τους κ - αληθεια - εχω πολυ μεγαλη "περιεργεια" :)Σε οτι αφορα τωρα τις δικες μου προτιμησεις, δεν εχω παρα να σου πω με "κλειστα ματια" ενα ονομα, που μαλλον ειναι κ ο αγαπημενος μου: Camille Pissarro, (εχω κανα δυο εργα υπ 'οψην μου, αλλα δυστυχως οτι βρηκα - για να σου στειλω σε link - ειναι χαλια σε αναλυση:( Alex

    ΑπάντησηΔιαγραφή